Darowizna od osób najbliższych
Darowizna dla wielu to sposób na przekazanie choćby części majątku najbliższym osobom jeszcze za swojego życia. Oczywistym jest, że szuka się przy tym najbardziej korzystnej finansowo możliwości – obciążonej najmniejszą opłatą. Warto pamiętać, że darowizna na rzecz określonych przez ustawodawcę najbliższych osób nie podlega opodatkowaniu.
Sprawdź, jakie osoby należą do tzw. grupy zero i jakie warunki spełnić, aby uniknąć zapłaty podatku.
Darowizna – pojęcie i forma
Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanych kosztem swojego majątku. Forma oświadczenia darczyńcy to akt notarialny. Przy czym jeśli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, a nie została zachowana ta forma – umowa jest ważna. Ustawodawca określił także w przepisach szczególną formę dla oświadczeń w przypadku wskazanych przedmiotów darowizny.
Podatek od darowizny
Zgodnie z Ustawą o podatku od spadków i darowizn własności rzeczy lub praw majątkowych nabyte przez osoby fizyczne tytułem darowizny polegają opodatkowaniu. Ustawodawca podzielił obdarowanych na trzy grupy, są to:
- Grupa 1 – małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie;
- Grupa 2 – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
- Grupa 3 – inni nabywcy darowizny.
Dla poszczególnych grup ustawodawca określił kwotę, która pozostaje wolna od podatku, czyli kwotę którą można przyjąć darowizną bez konieczności wnoszenia od niej jakiejkolwiek opłaty. Kwoty te wynoszą:
- dla grupy 1 – 9637 zł,
- dla grupy 2 – 7276 zł,
- dla grupy 3 – 4902 zł.
Zwolnienie od podatku od darowizny
Ustawodawca wprowadził także przepisami tzw. grupę 0, do której zalicza się:
- małżonka,
- zstępnych,
- wstępnych,
- rodzeństwo,
- ojczyma,
- macochę.
Przy spełnieniu określonych warunków osoby te są zwolnione z uiszczenia podatku od otrzymanej darowizny. Jakie są to warunki?
- Zgłoszenie otrzymania darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Służy do tego formularz SD-Z2.
- Zgłoszenie powinno być dokonane nie później niż 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od otrzymania darowizny.
- Jeśli w ramach darowizny przekazana była określona kwota pieniężna, należy posiadać dowód dokonania przelewu lub przekazu pocztowego.
Ponadto mocą nowelizacji Ustawy o podatku od spadków i darowizn, która weszła w życie w październiku 2020 roku, poszerzony został krąg osób, które podlegają zwolnieniu. Zmieniona została bowiem definicja zstępnych, do których zaliczono osoby przebywające w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo wychowawczej. Rozszerzono także pojęcie wstępnych – są to obecnie także osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-wychowawczej.
Zmiana oznacza, że osoby te mogą skorzystać ze zwolnienia od opodatkowania darowizny.
Odwołanie darowizny
Choć nie jest to łatwe, istnieje również możliwość odwołania darowizny. Podstawowym powodem odwołania darowizny jest rażąca niewdzięczność obdarowanego wobec darczyńcy. Możliwe jest to w ciągu roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o takiej niewdzięczności. Warto jednak zauważyć, że ustawodawca nie określił w przepisach jak rozumieć ten termin.