Co z rozwodem jeśli nie mieszkam w Polsce?

Z tego artykułu dowiesz się

·      w jakich sytuacjach sprawa o rozwód będzie się toczyć przed polskim sądem, nawet jeśli mieszkasz za granicą

·      czy jest możliwy rozwód w Polsce, gdy twój małżonek jest obcokrajowcem,

·      czy wyrok rozwodowy zagranicznego sądu obowiązuje w Polsce  

Kiedy polski sąd będzie właściwy do przeprowadzenia postępowania?  

Trochę teorii

W obecnych czasach bardzo powszechne jest zjawisko emigracji. Coraz częstsze są małżeństwa Polek i Polaków z obcokrajowcami. Jeśli mieszkasz zagranicą lub twój małżonek nie ma polskiego obywatelstwa, możesz się zastanawiać czy masz szansę uzyskania rozwodu w polskim sądzie? W pewnych sytuacjach jest to możliwe.

Zgodnie z obowiązującym w Unii Europejskiej prawem polski sąd może rozpoznać sprawę o rozwód, jeśli:

-       oboje małżonkowie są polskimi obywatelami, nawet gdy mieszkają zagranicą

-       są małżeństwem obcokrajowców albo „małżeństwem mieszanym” i ostatnio zamieszkiwali na terenie Polski, pod warunkiem, że jedno z nich nadal tu mieszka

-       są małżeństwem obcokrajowców albo „małżeństwem mieszanym” i w Polsce zamieszkuje tylko pozwany

-       są małżeństwem obcokrajowców albo „małżeństwem mieszanym” i w Polsce zamieszkuje tylko powód przynajmniej rok bezpośrednio przed złożeniem pozwu

-       są małżeństwem „małżeństwem mieszanym” i powód będący polskim obywatelem, zamieszkuje w Polsce przynajmniej sześć miesięcy bezpośrednio przed złożeniem pozwu.    

Sądami właściwymi w sprawach o rozwód są sądy okręgowe. W pierwszej kolejności sprawdź, czy właściwość miejscową można ustalić na postawie zasad ogólnych.  

Znamy się z żoną jeszcze z lat szkolnych. Spotkaliśmy się ponownie po latach w Anglii. Ślub odbył się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego w Polsce. Po ceremonii wróciliśmy od razu do Anglii. Obydwoje od kilkunastu lat w niej mieszkamy, ani przed ślubem, ani po nie mieszkaliśmy razem w Polsce. Teraz chcemy się rozwieść. Nadal mamy polskie obywatelstwo. Czy mogę złożyć pozew do polskiego sądu?   

Tak. Jeśli obydwoje posiadacie polskie obywatelstwo, możecie złożyć pozew o rozwód w polskim sądzie. Tutejszy sąd rozpozna sprawę oraz wyda wyrok, który będzie skuteczny także w Anglii.  

Czy zagraniczny rozwód będzie uznany w Polsce?  

Wyroki rozwodowe wydane przez sądy zagraniczne są dokumentami ważnymi na terytorium Polski. Bez względu na czas wydania wyroku, nie trzeba „powtarzać” procesu rozwodowego w polskim sądzie.  

W zależności od tego, gdzie i kiedy rozwiązano małżeństwo, obowiązują następujące reguły:

·      bezpośrednio skuteczne dla polskich władz i wymagające jedynie rejestracji są wyroki rozwodowe wydane przez sądy: 

(a)   państw członkowskich Unii Europejskiej od 1 maja 2004 roku lub 

(b)  państw niebędących członkami Unii Europejskiej od 1 lipca 2009 roku   

·      respektowane po uprzednim uznaniu w polskim sądzie okręgowym są wyroki rozwodowe wydane przez sądy:

(a)   państw członkowskich Unii Europejskiej przed 1 maja 2004 roku  lub 

(b)  przez sądy pozostałych państw przed 1 lipca 2009 roku     

Rejestracja rozwodu w urzędzie stanu cywilnego  

Obecnie, aby wpisać informację o rozwodzie do polskiego aktu małżeństwa wystarczy przedłożyć w urzędzie stanu cywilnego prawomocny zagraniczny wyrok rozwodowy wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski.   

Rejestracja rozwodu w konsulacie  

Jeśli mieszkacie zagranicą czynności rejestracyjnych związanych z wyrokiem może dokonać polski konsul, co znacznie upraszcza sprawę i pozwala zaoszczędzić czas na przyjazd do Polski. Aby zarejestrować wyrok rozwodowy za pośrednictwem konsula, należy złożyć do niego wniosek o transkrypcję zagranicznego aktu małżeństwa i naniesienie w  tym akcie wzmianki o rozwodzie. Warunkiem jest, aby w chwili składania wniosku małżeństwo było rozwiązanie przez rozwód, a wyrok był wydany po 1 maja 2004 roku (w przypadku wyroków sądów państw Unii Europejskiej) lub po 1 lipca 2009 roku (w przypadku wyroków sądów pozostałych państw).  

Uznanie orzeczenia sądu zagranicznego w Polsce  

Jeśli rozwiedliście się w państwie Unii Europejskiej przed dniem 1 maja 2004 r. lub w innym państwie przed dniem 1 lipca 2009 r., konieczne będzie uznanie zagranicznego wyroku rozwodowego przez polski sąd. Sprawę będzie rozpoznawał sąd okręgowy, który byłby miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy o rozwód. Aby przeprowadzić procedurę uznania należy złożyć wniosek i załączyć do niego następujące dokumenty:

a)     urzędowy odpis wyroku zagranicznego ze stwierdzeniem jego prawomocności 

b)    tłumaczenie przysięgłe wyroku na język polski

c)     skrócony odpis aktu małżeństwa z polskiego urzędu stanu cywilnego

d)    dowód uiszczenia opłaty sądowej w kwocie 300 zł. 

O uznaniu zagranicznego wyroku rozwodowego sąd orzeknie postanowieniem po przeprowadzeniu rozprawy.   Jeżeli obydwoje macie obywatelstwo polskie, ale obydwoje lub jedno z Was zamieszkujecie poza Polską, ale na terenie innego państwa Unii Europejskiej, pozew można złożyć do sądu w Polsce.  Niezależnie od tego, czy wyrok rozwodowy wydał sąd polski, czy zagraniczny, jest on ważny. Będzie wymagał jedynie rejestracji lub uznania przez polskie organy. Jeśli wasz wyrok rozwodowy wydał sąd w państwie Unii Europejskiej przed dniem 1 maja 2004 r. lub sąd w innym państwie przed dniem 1 lipca 2009 r., trzeba się będzie zwrócić do polskiego sądu okręgowego z wnioskiem o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego.